Wat heeft gezondheid met de weg naar een gelukkig leven te maken?

Op 20 maart is de Internationale Dag van het Geluk. Het doel van deze dag is om het belang van gelukkig zijn en welzijn wereldwijd te erkennen als essentiële waarden voor individuen, samenlevingen en overheden. Het is ook een dag om voor jezelf hier bij stil te staan. Hoe kun je zorgen voor een gelukkig leven of hoe zou je dat kunnen versterken? In deze blog duik ik in op het verband tussen gezondheid en de weg naar een gelukkig leven.

Internationale Dag van het Geluk

De Internationale Dag van het Geluk werd in 2012 uitgeroepen door de Verenigde Naties (VN) om het belang van een gelukkig leven en welzijn als universele doelen te erkennen.

Elk jaar publiceert de VN¹ het World Happiness Report, waarin landen en diens inwoners worden gerangschikt op basis van een gelukkig leven. Deze ranglijst wordt bepaald op basis van factoren zoals:

• bruto binnenlands product (BBP) per hoofd van de bevolking,
• sociale steun,
• gezonde levensverwachting,
• vrijheid om levenskeuzes te maken,
• vrijgevigheid, en
• perceptie van corruptie.

Deze Internationale Dag van het Geluk werd voorgesteld door Bhutan, een land dat een gelukkig leven belangrijker vindt dan economische groei. Zij hanteren zelfs het concept van het Bruto Nationaal Geluk (BNG) in plaats van het Bruto Binnenlands Product (BBP)². 

De focus op een gelukkig leven in Bhutan³ vindt zijn oorsprong in de boeddhistische levensfilosofie en werd politiek verankerd in 1972 door de toen 16-jarige koning Jigme Singye Wangchuck met het concept van Bruto Nationaal Geluk (BNG). Bhutan stelt dat een gelukkig leven en spirituele groei belangrijker zijn dan materiële welvaart. Zij doen regelmatige nationale enquêtes om mentaal, fysiek en sociaal welzijn te meten. De Bhutaanse BNG is gestoeld op vier pijlers:

1. Duurzame en billijke economische ontwikkeling: Bhutan stimuleert groei, maar op een manier die niet ten koste gaat van het milieu of sociale structuren.
2. Behoud en promotie van culturele waarden: Bhutan beschermt zijn unieke identiteit door tradities, klederdracht en boeddhistische waarden actief te handhaven.
3. Milieubescherming: minstens 60% van het land moet bebost blijven wat zelfs vastgelegd is in de grondwet, mede waardoor Bhutan wereldwijd zelfs het enige CO₂-negatieve land is.
4. Goed bestuur: de overheid moet werken in dienst van een gelukkig leven en welzijn van de burgers, met een focus op participatie en transparantie.

Dit is dus een kijk op een weg naar een gelukkig leven op nationaal en internationaal niveau. 

Wat bepaalt een gelukkig leven op individueel niveau?

Waar een gelukkig leven uit bestaat is voor iedereen anders en wordt door veel mensen verschillend gedefinieerd en ervaren. Talloze filosofen, zowel klassieke als moderne, hebben getracht om een beschrijving te geven van wat een gelukkig leven is.

Voor mij is een gelukkig leven geen constante omstandigheid van comfort, genot, economische positie, vakantie of innerlijke rust. In plaats daarvan zie ik het als een lopend en actief proces door aan meerdere doelen en uitdagingen te werken waarin ik vooruitgang blijf boeken. De weg naar een gelukkig leven is voor mij geen rechte lijn, maar een persoonlijke en dynamische reis.

Voor mij draait me gelukkig voelen vooral om mijn passie om anderen te helpen, om bewustwording te creëren, kennis te delen en mensen te ondersteunen in hun streven naar een gezonder en zo een gelukkiger leven. De successen die ik daarmee boek dragen direct bij aan momenten dat ik me gelukkig prijs of voel.

Het nastreven van doelen verloopt vanzelfsprekend niet zonder obstakels. Toch schuilt juist in het overwinnen van die obstakels en uitdagingen en het oplossen van problemen een sterk gevoel van voldoening. Het zijn deze momenten waar ik me gelukkig bij voel. En natuurlijk is het uiteindelijk behalen van doelen een krachtige bron van voldoening en trots.

De sleutel hierin is het hebben van betekenisvolle doelen. In mijn blog ‘Goede voornemens of doelen stellen?’ ga ik dieper in op het belang van positieve doelen als essentieel onderdeel van een gezonde en voldoening gevende levensstijl.

Het is mijn overtuiging dat je een gelukkig leven tot stand brengt door doelen te stellen, deze na te streven en die je, ondanks alle obstakels en tegenslagen, toch weet te bereiken. Het winnen van een zware wedstrijd bijvoorbeeld, een belangrijke deal die er eindelijk doorheen komt, je kleinkind die je voor het eerst stapjes ziet maken, na herstel weer een heerlijke boswandeling kunnen maken, enzovoort. 

Ik zelf doe er veel aan om mijn lichaam in een goede conditie te houden. Gezondheid en gelukkig zijn hebben veel met elkaar te maken!

Je aandacht naar binnen? 

Als een gelukkig leven ligt in het werken aan en behalen van je doelen, dan helpt het natuurlijk als je het grootste deel van je aandacht daarop kan vestigen. Dan kan je je focus houden op je doelen zonder al te veel worden afgeleid.

Het is beter om te voorkomen dat je aandacht te veel naar binnen is gericht. Als je gezond bent kun je je aandacht vrijelijk op de dingen om je heen richten. Als je je echter niet goed voelt, zullen je aandacht en zorgen meer op jezelf en je lichaam zijn gericht. Het is een staat van extravert en introvert zijn.

Er bestaat  een bekende uitdrukking “Als je gezond bent heb je 1000 wensen, als je ziek bent heb je maar 1 wens.” Te veel mensen hebben chronische aandoeningen waardoor hun aandacht te veel op het lichaam is gericht en op die ene wens, hoe begrijpelijk dat ook is.

Een zo optimaal mogelijke gezondheid stelt je daarentegen in staat om al je aandacht te richten op je levensdoelen en om een gelukkig leven na te streven.

Het hoeven echter niet eens dramatische dingen te zijn die te veel aandacht opeisen. Een mensenleven kan al door een ‘kleine’ verstoring van de gezondheid overschaduwd worden, waaronder:

• Een schoolkind dat verward is en zich niet kan concentreren of opletten in de les.
• Voor een puber kunnen puistjes en uitslag op de huid een echte nachtmerrie zijn. Ze kunnen er zeker introvert en verlegen door worden.
• Een adolescent die op z’n twintigste ’s middags al zijn bed inkruipt en  ’s morgens niet zijn bed uit te branden is.
• Een universitaire student die snel vermoeid raakt tijdens het studeren.
• Een advocaat of arts die elke avond doodmoe thuiskomt van het werk en het aan kracht en geduld ontbreekt om er ’s avonds ook nog voor zijn of haar gezin te zijn.
• Een moeder van drie kinderen die ’s avonds doodmoe haar bed in kruipt maar de slaap toch niet kan vatten en ’s morgens geradbraakt opstaat.
• Een vrouw met haaruitval die zich doorlopend zorgen maakt om kaal te worden.
• Een ondernemer die zichzelf te dik vindt en geen nee kan zeggen tegen verleidingen zoals zoetigheden, kan geobsedeerd raken door zijn onvermogen om af te kunnen vallen.
• De topsporter wiens immuunsysteem te verzwakt is en voortdurend verkoudheden en griepjes krijgt, waardoor hij wedstrijden moet missen.
• Een opa die een helpende hand nodig heeft wanneer blijkt dat zijn kracht afgenomen is.

Dergelijke ‘kleine’ verstoringen kunnen het leven van een mens al danig verzuren. Ze zorgen ervoor dat de aandacht in zekere mate naar binnen gericht zal zijn.

Het zijn uitingen van een verzwakking van de gezondheid en tekenen dat er fysieks iets aan de hand is. Veelal zal bij medisch onderzoek niet eens iets abnormaals worden vastgesteld.

Deze verstoringen kun je in veel gevallen verhelpen door elk onderdeel van je levensstijl te verbeteren, stapje voor stapje. Zelfs de vervelende fysieke condities zijn op deze manier op z’n minst gedeeltelijk omkeerbaar. Lees mijn blog over levensstijl [ Welke levensstijl is nodig voor optimale prestaties?]

Je aandacht op de buitenwereld

Je wilt zoveel mogelijk je aandacht naar buiten kunnen richten. Een gezond lichaam maakt dat mogelijk. Je zult grotere doelen stellen, meer kans maken om die te bereiken en grotere mate van een gelukkig leven ervaren.

De uitdrukking is niet voor niets “Gezondheid is ons grootste goed”. Een goede gezondheid verhoogt je potentieel om gelukkig te zijn. Het leven is er om geleefd te worden.

Zorg voor een optimale levensstijl die bij jou en je lichaam past, breng je gezondheid op een hoger niveau, richt al je aandacht op wat jij voor jezelf wilt bereiken en zorg op die manier voor een voldoening gevend en gelukkig leven. 

Laat je lichaam geen obstakel zijn op jouw weg naar een gelukkig leven!

¹De Verenigde Naties (afkorting: VN; Engels: United Nations, afgekort UN) is een wereldwijde diplomatieke en politieke organisatie die zich inzet voor internationale vrede en stabiliteit. 193 landen zijn lid van de VN. 
²bruto binnenlands product (bbp): de totale toegevoegde waarde van alle in een land geproduceerde goederen en diensten gedurende een bepaalde periode (meestal een jaar). Meestal wordt met dit begrip het bruto binnenlands product tegen marktprijzen bedoeld.
³Bhutan, officieel bekend als het Koninkrijk Bhutan, is een klein land in Zuid-Azië, gelegen in de Himalaya tussen China (in het noorden) en India (in het zuiden, oosten en westen). Het staat vaak bekend als het “Land van de Donderdraak” (Druk Yul) en is beroemd om zijn unieke bestuursstijl, waarbij geluk boven economische groei wordt gesteld via de Bruto Nationaal Geluk (BNG)-filosofie. De koning van Bhutan die het concept van Bruto Nationaal Geluk (BNG) (Gross National Happiness, GNH) invoerde, was Jigme Singye Wangchuck, de vierde koning van Bhutan. Toen koning Wangchuck in 1972, op slechts 16-jarige leeftijd, de troon besteeg verklaarde hij dat “Bruto National Geluk belangrijker is dan Bruto Binnenlands Product”.