Het immuunsysteem is hét verdedigingsmechanisme dat je gezond houdt en je beschermt tegen bijna alles wat je ziek kan maken zoals virussen, bacteriën, schimmels, parasieten1, gifstoffen en zelfs ontaarde (kanker-) cellen. Het is een fascinerend systeem dat cruciaal is voor de gezondheid van je hele lichaam.
Deze taak is niet eenvoudig omdat er ook veel lichaamseigen virussen, bacteriën en schimmels zijn. Het immuunsysteem moet dus onderscheid weten te maken tussen de lichaamseigen micro-organismen en de ziekmakende micro-organismen die uitgeschakeld moeten worden.
Daarnaast moet je immuunsysteem zo afgestemd zijn dat het uitsluitend de beschadigde en ontaarde lichaamscellen opruimt die verwijderd moeten worden, en niet per ongeluk gezonde cellen aanvalt wat autoimmuunziekten tot gevolg kan hebben.
In deze blog ga ik in op het immuunsysteem en wat ervoor nodig is, vooral in de winter, om het in optimale balans en conditie te houden.
De rol van je immuunsysteem
Je immuunsysteem beschermt je lichaam tegen vrijwel alles wat je ziek kan maken: virussen, bacteriën, schimmels, parasieten, gifstoffen en zelfs beschadigde en ontaarde (kanker) cellen.
Het wordt een systeem genoemd omdat het geen enkel orgaan of een bepaalde soort cel betreft, maar een netwerk van onderdelen die samenwerken en perfect op elkaar zijn afgestemd. Je kunt het zien als een leger met verschillende afdelingen die samenwerken om indringers te herkennen, aan te vallen en op te ruimen.
Dit systeem is terug te vinden in verschillende organen zoals je darmen, lymfeklieren, beenmerg, milt, thymus (een orgaan in de borstkast), huid en longen. Geen van deze organen werkt onafhankelijk; ze werken allemaal samen als één geheel.
Je darmen spelen een zeer grote rol, omdat het grootste deel van je immuuncellen zich daar bevindt en het darmflora2 het immuunsysteem voortdurend traint.
De witte bloedcellen zijn de cellen in je bloed die verantwoordelijk zijn voor je immuunsysteem. Ze vormen de kern van je afweer. Zonder witte bloedcellen kun je gewoonweg niet overleven.
Witte bloedcellen zijn de soldaten, speurders én opdrachtgevers van je immuunsysteem. Ze herkennen, bestrijden en elimineren alles wat jouw gezondheid bedreigt. Zo beschermen ze je tegen infecties en ruimen beschadigde cellen op.
Een uiterst intelligent systeem
Virussen en bacteriën
Virussen3 en bacteriën vormen een onlosmakelijk deel van een gezond lichaam en spelen een essentiële rol in het functioneren ervan.
Het overgrote deel van de bacteriën en virussen is dus niet schadelijk en zelfs belangrijk voor je gezondheid. Je kunt stellen dat je niet lang zou overleven zonder virussen en bacteriën in je lichaam. Daarnaast kom je ook via je omgeving constant in contact met virussen en bacteriën.
Dus aan de ene kant doe je je best om infecties met virussen en bacteriën te voorkomen, maar aan de andere kant zit je lichaam er vol mee.
Wetenschappers schatten dat we ongeveer evenveel bacteriën in ons lichaam hebben als dat we lichaamscellen hebben en zelfs meer dan 10 keer virussen.Je lichaam bestaat uit ongeveer 30 biljoen cellen (30.000.000.000.000) dus het gaat om hele grote aantallen.
Ze bevinden zich vooral in de darmen, maar ook op de huid, in de mond, in de neus, in de longen en in de vagina.
De rol van bacteriën is duidelijker dan die van virussen. Voor virussen is nog volop onderzoek nodig om hun exacte rol te bepalen, maar gezien de aantallen is het wel duidelijk dat ze erg belangrijk zijn.
Het immuunsysteem moet dus onderscheid kunnen maken tussen lichaamseigen en schadelijke virussen en bacteriën.
Autoimmuniteit4
Het is de taak van het immuunsysteem om de cellen en weefsels van het lichaam te beschermen. Het mag daarbij niet uit evenwicht raken en de eigen weefsels aan gaan vallen.
Het immuunsysteem moet dus alle cellen en stoffen opruimen die schadelijk zijn voor het lichaam en alle gezonde cellen en weefsels juist beschermen.
Als dat niet gebeurt kunnen er autoimmuunziektes5 ontstaan. Er sluipt dan een fout in het systeem waardoor het de eigen weefels gaat aanvallen. Auto-immuunziektes kunnen optreden in vrijwel elk orgaan maar ook in meerdere organen tegelijk. Er zijn circa 80 auto-immuunziektes bekend6.
Een effectief functionerend immuunsysteem is daarom een uiterst intelligent en fijn afgesteld systeem dat precies weet welke schadelijke of overvloedige virussen, bacteriën, cellen en stoffen afgevoerd moeten worden en welke niet.
Een effectief werkend immuunsysteem is een voorvereiste voor een kwalitatieve gezondheid. Vandaar dat het zo belangrijk is om je immuunsysteem in optimale conditie te houden. Om dit te bereiken of te behouden is een gezonde levensstijl met de ondersteuning van alle vitaminen en mineralen van essentieel belang.
De rol van een gezonde levensstijl
Een gebrekkige levensstijl en tekorten aan vitaminen, mineralen en spoorelementen kunnen zware klappen uitdelen aan je immuunsysteem. Terugkerende verkoudheden en griep vormen een aanwijzing dat de snaar al aardig gespannen staat. De vatbaarheid voor ziektes heeft de kop opgestoken. De witte bloedcellen, belangrijk voor onze afweersysteem, zijn verzwakt en lijden honger.
Je kunt zelf heel veel doen door er een gezonde levensstijl op na te houden en te voorkomen dat je tekorten oploopt. Van de volgende vitaminen en mineralen is het een onbetwistbaar en geaccepteerd feit dat ze een normale werking van het immuunsysteem in stand houden:
- Vitamine C
- Vitamine D3
- Vitamine A
- Foliumzuur
- Vitamine B6
- Vitamine B12
- Zink
- IJzer
- Koper
- Seleen
Al deze 10 voedingsstoffen spelen een essentiële rol bij de normale werking van je immuunsysteem, maar vitamine C en D3 zijn de echte uitblinkers.
De uitblinkers vitamine C en D3
Vitamine C
Het is een bekend wetenschappelijk feit dat de behoefte aan vitamine C bij een infectie sterk kan toenemen. Witte bloedcellen hebben namelijk veel vitamine C nodig om hun functie effectief uit te kunnen oefenen.Als het lichaam niet voldoende vitamine C bevat, kan er al snel tekorten ontstaan.
Vandaar dat het belangrijk is dat je dagelijks voldoende vitamine C binnenkrijgt en zelfs extra vitamine C neemt bij een beginnende verkoudheid of infectie om het immuunsysteem extra te ondersteunen.
Vitamine D3
Vitamine D3 speelt een veel grotere rol in het immuunsysteem dan lang werd gedacht:
- Witte bloedcellen hebben vitamine D3 nodig om geactiveerd te worden. Wanneer er echter sprake is van onvoldoende vitamine D3 wordt deze activatie verzwakt, wat leidt tot een minder snelle of werkzame immuunrespons.
- Vitamine D3 voorkomt ook overreacties en helpt om overmatige ontsteking te remmen, auto-immuunreacties te voorkomen en weefselschade door een te sterke immunologische reactie te beperken.
Vitamine D-tekorten worden in studies in verband gebracht met een hogere vatbaarheid voor verkoudheid en griep, ernstiger luchtweginfecties, tragere herstelprocessen en een hoger risico op auto-immuunziekten.
Het is dus cruciaal om ervoor te zorgen dat je voldoende vitamine D3 binnenkrijgt.
Terwijl je in de zomer door blootstelling aan de zon zelf voldoende aanmaakt, heb je in de herfst- en wintermaanden extra vitamine D3 nodig via je voeding en met behulp van supplementen.
Je immuunsysteem in de winter
Voor een daadkrachtige afweer heeft het lichaam alle vitaminen en mineralen nodig, met name vitamine C, D3, A, B6, B12 en foliumzuur, maar ook de mineralen zink, ijzer, koper en seleen. Vitamine C en D3 zijn in deze opsomming zonder meer de belangrijkste.
In de herfst en winter daalt je blootstelling aan zonlicht, wat leidt tot een sterk verminderde aanmaak van vitamine D3. Daarom is het juist in deze tijd van het jaar essentieel om te zorgen voor voldoende vitamine D3.
Onze multivitaminen bevatten om die reden een royale dosering vitamine D3 dat zorgt voor de dagelijkse aanvulling.
Daarnaast bieden we specifieke en uitgekiende vitamine D3-supplementen aan voor die extra ondersteuning die je gezond door de winter heen helpen.
Ervaar het profijt van de kracht van onze hoogwaardige producten en ondersteun de afweer van je lichaam!
- parasieten: organismen die leven ten koste van een ander organisme (de gastheer). Ze halen voeding, bescherming of voortplantingsmogelijkheden uit hun gastheer, en veroorzaken vaak schade of ziekte. Vanuit het Oudgrieks parasitos (παράσιτος) wat bestaat uit twee delen: para- (παρά) wat ‘naast, bij’ betekent en sitos (σιτος) wat ‘voedsel, eten, graan’ betekent. Letterlijke betekenis: ‘iemand die mee-eet aan de tafel van een ander.’ ↩︎
- darmflora: de totale gemeenschap van micro-organismen, zoals bacteriën, schimmels, virussen en gisten, die in je darmen leven en samen een cruciale rol spelen in de spijsvertering, het immuunsysteem en je algehele gezondheid (ook wel darmmicrobioom genoemd). ↩︎
- virussen: microscopisch kleine deeltjes die alleen kunnen leven en zich kunnen vermenigvuldigen in een levende cel. Ze zijn dus geen volledige organismen zoals bacteriën of schimmels. Een virus is een pakketje genetisch materiaal (DNA of RNA) omgeven door een eiwitmantel. Sommige virussen hebben ook een soort vetlaagje. Een virus heeft geen stofwisseling, geen organellen en kan niet zichzelf delen. Daarom wordt een virus vaak geen levend organisme genoemd. Pas zodra het een cel binnendringt, wordt het actief. In het Latijn betekende virus oorspronkelijk: ‘gif’, ‘vergif’, ‘slijm’ of “iets dat ziek maakt”. Het werd gebruikt om te verwijzen naar giftige vloeistoffen, slijm van slangen, of substanties die ziekte konden veroorzaken, lang vóór men wist dat micro-organismen bestonden. In de 19e eeuw werd het woord door wetenschappers opnieuw gebruikt om ziekteverwekkers te beschrijven die kleiner waren dan bacteriën. Pas rond 1898 ontdekte men het eerste echte virus. Sindsdien kreeg virus de moderne betekenis: ‘een minuscuul infectieus deeltje dat zich alleen in levende cellen kan vermenigvuldigen.’ ↩︎
- auto-immuniteit: het immuunsysteem dat het eigen lichaam aanvalt, alsof onderdelen van het lichaam vijanden zijn. Het woord is opgebouwd uit auto wat ‘zelf’ betekent en immuniteit wat ‘afweer / immuunsysteem’ betekent. Auto-immuniteit betekent dus ‘afweer tegen jezelf’. ↩︎
- auto-immuunziekten: aandoeningen waarbij het immuunsysteem het eigen lichaam aanvalt, alsof lichaamscellen, weefsels of organen vijanden zijn. In plaats van virussen of bacteriën aan te vallen, richt de afweer zich tegen jezelf. ↩︎
- autoimuunziekten: voorbeelden: Reumatoïde artritis (reuma), Ziekte van Hashimoto, Diabetes Type-1, Ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa, multipele sclerose, Psoriasis ↩︎
